Industrieclusters delen utilities

  De havenbedrijven van Groningen en Zeeland kijken alle twee naar meer synergie tussen de aanwezige bedrijven. Met name het delen van utilities zoals industriële gassen, stoom, warmte, perslucht, afval- en proceswater staat hoog op de agenda. De Nederlandse chemische industrie kan ondanks de hoge energie- en loonprijzen op mondiale schaal concurreren. Veel van dat succes is te danken aan de clusters die zijn ontstaan rondom een aantal grote spelers. Zo wordt het industriegebied in de Groningse Eemsdelta voornamelijk gedomineerd door AkzoNobel. Maar ook Tejin en bijvoorbeeld DOW profiteren van de concentratie van bedrijvigheid en de daarbij behorende leveranciers van producten en diensten. In Terneuzen en Bergen op Zoom is DOW Benelux de meest dominante partij, maar ook kunststofproducent Yara Sluiskil en een aantal kleinere spelers zijn onderdeel van het cluster. Rotterdam en Moerdijk kennen iets meer grote spelers zoals Shell, ExxonMobil, BP Huntsman, AkzoNobel, Lyondell en sinds kort Gunvor (voormalig Q8-raffinaderij). Havenbedrijf Rotterdam clustert de bedrijven door een groot aantal gedeelde pijpleidingen, utilitiesvoorzieningen en sinds kort ook een stoom- en warmtenet. Het laatste grote cluster staat in Geleen waar DSM nog steeds een grote productielocatie heeft, maar waar ook een deel van de oude activiteiten van het Nederlandse life sciences-bedrijf worden voortgezet door andere partijen op chemiepark Chemelot. Zo zijn Sabic, OCI Nitrogen, maar ook Borealis en Arlanxeo te vinden op het grootste chemiecluster van Europa. Voor de volledigheid moet ook nog Emmtec aan het rijtje worden toegevoegd. Het terrein waar onder andere DSM en Tejin Aramid is gevestigd. Concurrentiestrijd Hoewel het geen wedstrijd is, lijkt er wel een gezonde concurrentiestrijd gaande tussen de vier grote industriële clusters. De aanzet tot die concurrentie gaf voormalig Shell-directeur en voorzitter van het Topteam Chemie Rein Willems. In 2013 organiseerde het Topteam Chemie samen met EZ, VNO-NCW, FNV en de VNCI een rondetafelconferentie om de concurrentiedruk uit de Verenigde Staten het hoofd te bieden. In die tijd was de schalierevolutie in volle gang en de gasprijzen in de VS waren ongeveer de helft van die in Europa. Energiebesparing zou een uitkomst moeten bieden en de weg daar naartoe was vooral door de...