Lage gasprijs heeft wisselende effecten

Sinds vorige zomer is de gasprijs van achttien naar iets meer dan elf euro per Megawatt gedaald. Dat heeft zo zijn weerslag op de schatkist, de energie-intensieve industrie en de energiesector in al zijn gedaanten (als fossiel en duurzaam) en mogelijk ook het milieu. Experts oordelen wisselend over de gunstige en ongunstige effecten. Gasprijzen draaien niet alleen om het spel van vraag en aanbod (economie) maar ook om (inter)nationaal overheidsbeleid, stellen ze. Tekst: Tseard Zoethout Over de oorzaken van de huidige lage gasprijs zijn alle experts het wel eens. Hans van Cleef (ABN AMRO), Sijbren de Jong (HCSS), Aad Correljé (TUD) en Machiel Mulder (RuG) – allen wijzen ze naar de toegenomen gasvoorraden, ook die van LNG, terwijl de vraag is gedaald. Er is, met andere woorden, een overaanbod op de gasmarkt ontstaan. De steeds lagere olieprijs – die begin april op de NYSE (New York Stock Exchange) nog iets meer dan 35 dollar per vat klokte – speelt in die prijsvorming slechts een ondergeschikte rol. Concurrentiepositie Professor Machiel Mulder, hoogleraar regulering energiemarkten aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft recent nog een onderzoek naar de oorzaken uitgevoerd. ‘Door de ontkoppeling bepaalt de olieprijs die van gas maar in beperkte mate meer’, verduidelijkt hij. ‘De zachte winter van 2015-2016 in de EU, dalende vraag bij huishoudens en daardoor sterk gevulde gasopslagen zijn de belangrijkste veroorzakers van de lage prijs. Prijsdrukkende effecten door nieuwe gasvelden of een veranderde markstructuur ben ik de laatste vijf jaar niet tegengekomen. Door de lage gasprijs zijn gasimporten minder lonend geworden. Verschilden die prijzen tussen de EU en de VS vorig jaar nog ruim een factor twee, dit jaar zijn ze dichter bij elkaar gekomen. Dat heeft de concurrentiepositie van energie-intensieve bedrijven die op een mondiale markt opereren verbeterd.’ ‘Voor de overheid is de huidige gasprijs uiteraard minder gunstig’, laat hij meteen daarop volgen. ‘De gasbaten bedroegen de afgelopen jaren tien à vijftien miljard euro per jaar maar zullen aanzienlijk dalen. Toch zijn de voordelen groter dan de nadelen op het moment dat Nederland minder gas exporteert. Binnenlandse gebruikers betalen minder voor hun gas en dit voordeel is...