Biologisch afbreekbare plastics geen oplossing voor plasticsoep

Bio-based plastics zijn net zo goed mechanisch te recyclen als conventionele plastics. En biologisch afbreekbare plastics zijn geen oplossing voor de plasticsoep in de oceanen. Dat blijkt uit het rapport ‘Bio-based and biodegradable plastics – Facts and Figures’, dat deze week werd uitgebracht door Wageningen Food & Biobased Research. Het rapport inventariseert wetenschappelijke kennis over biobased en biologisch afbreekbare plastics, en focust daarbij op plastics die gebruikt worden in de verpakkingsindustrie.

Over biologisch afbreekbare en bio-based plastics bestaan tal van soms hardnekkige misverstanden. Dat maakt een keuze om over te stappen naar het gebruik van deze materialen lastig voor bedrijven. Wageningen Food & Biobased Research inventariseerde daarom in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) wat er op basis van wetenschappelijk onderzoek wel of niet kan worden beweerd over deze plastics. Christiaan Bolck, programma manager materials bij Wageningen Food & Biobased Research: “Bedrijven en belangengroeperingen beweren van alles. Dit rapport is bedoeld voor wie echt wil weten hoe het zit. Dat is vaak wel een genuanceerd verhaal.”

Bioplastic als term

Deels komt de onduidelijkheid door terminologie. Alleen de term “bioplastic” al. Deze wordt gebruikt voor plastics die gemaakt zijn uit veelal plantaardige biomassa, maar wordt ook gebruikt voor plastics die biologisch afbreekbaar zijn. Het gaat hier echter om twee totaal verschillende kenmerken. In het rapport wordt daarom een duidelijk onderscheid gemaakt tussen deze kenmerken.

Onduidelijkheid rond bio-based en biologisch afbreekbare plastics komt deels ook door kort door de bocht uitspraken waarbij de nuance ontbreekt. Zo klopt de uitspraak “alle plastics zijn slecht voor het milieu” niet maar is het ook niet waar dat “alle bioplastics groen en goed voor het milieu” zijn. Dit zijn echter wel beweringen van zowel bedrijven als milieu-actiegroepen die we terug horen uit de markt en deze beweringen gaan hun eigen leven leiden. Zo wordt van bio-based plastics nog weleens beweerd dat het netto CO₂-gebruik nauwelijks verschilt van fossiele plastics omdat wat ze besparen aan aardolie tijdens het productieproces extra aan energie gebruiken. Bolck: “In dit rapport laten we zien dat voor de productie van veel bio-based plastics daadwerkelijk netto minder broeikasgassen vrijkomen dan reguliere plastics.”

Plastic afval

Het rapport draagt bovendien feiten aan die relevant zijn voor actuele discussies over plastic verpakkingsafval. Zo is aangetoond dat de meeste bio-based en biologisch afbreekbare plastics die nu in de handel zijn net zo goed mechanisch te recyclen zijn als gewone plastics, maar ook dat biologisch afbreekbare plastics geen alles omvattende oplossing zijn voor de milieuproblemen van zwerfafval.  Of en met name hoe snel een biologisch afbreekbaar plastic door micro-organismen afgebroken wordt, hangt namelijk in hoge mate af van het milieu waarin ze terecht komen. Bolck: “Zo bestaan er biologisch afbreekbare plastics die binnen enkele maanden volledig afbreken in zee, maar zeevogels kunnen nog steeds stikken in een biologisch afbreekbare plastic zak.”

Download hier het rapport.