Historisch lage elektriciteitsprijzen in eerste acht maanden van 2016

Gedurende de eerste acht maanden van 2016 waren de gemiddelde day-ahead-prijzen in de CWE-regio historisch laag. Deze dalende trend kan worden toegeschreven aan een lagere gasprijs en hoge importvolumes van zonne- en windenergie uit Duitsland. De prijsverschillen tussen de CWE-landen waren behoorlijk klein.

Dankzij de drie bestaande grensoverschrijdende elektriciteitsverbindingen (interconnectoren) tussen Nederland en Duitsland kan er goedkope elektriciteit worden geïmporteerd. In 2016 is TenneT begonnen met de bouw van een vierde interconnector met Duitsland (Doetinchem-Wesel) waardoor meer (duurzame) elektriciteit kan worden geïmporteerd en de leveringszekerheid wordt verhoogd. Nederlandse consumenten en bedrijven profiteren hier rechtstreeks van. De gemiddelde day-ahead-prijs in Nederland daalde van EUR 40,10 per MWh in 2015 naar EUR 32,22 per MWh in 2016, terwijl in Duitsland de gemiddelde day-ahead-prijs daalde van EUR 31,66 per MWh in 2015 naar EUR 28,96 per MWh in 2016.

De prijzen stegen tussen september en december 2016 vanwege een beperkte hoeveelheid beschikbare opwekcapaciteit. De oorzaak hiervan lag vooral bij de lage beschikbaarheid van kerncentrales in Frankrijk en België. Hierdoor ontstond ook een prijsverschil tussen België/Frankrijk en Duitsland/Nederland.

Opgesteld vermogen

De duurzame capaciteit is in Nederland met 1,5 gigawatt gestegen. Deze toename is vrijwel gelijk verdeeld over offshore windenergie, onshore windenergie en zonne-energie. Ondanks deze significante stijging van de duurzame capaciteit, daalde de totale bedrijfscapaciteit in Nederland met 0,2 gigawatt naar 29,3 gigawatt als gevolg van een nog sterkere daling van het conventioneel vermogen.

Deze daling van het conventioneel vermogen werd vooral veroorzaakt door de sluiting van drie kolencentrales, volgens de afspraken die in 2013 werden gemaakt in het Energieakkoord voor duurzame groei. De hoeveelheid geconserveerd vermogen (‘mottenballenvermogen’) bleef ongeveer gelijk.

Nederlands elektriciteitsproductievermogen

In Duitsland hield de trend van toenemend duurzaam productievermogen aan in 2016. In totaal werd in 2016 ongeveer vier gigawatt aan duurzaam vermogen opgesteld, waarvan het grootste deel uit onshore windenergie bestond.

Duits elektriciteitsproductievermogen

In de meeste maanden hebben België en Nederland een netto importerende positie, terwijl Duitsland en Frankrijk een netto exporterende positie hebben. In oktober 2016 vond een interessante wissel plaats tussen Nederland en Frankrijk: Frankrijk werd netto importeur en Nederland netto exporteur, wat inhoudt dat er meer elektriciteit werd geëxporteerd dan geïmporteerd. Deze wissel met Frankrijk was het resultaat van de temperatuurgerelateerde vermogensvraag (elektrische verwarming in de wintermaanden) in combinatie met de lage beschikbaarheid van Franse kerncentrales.

De stijgende elektriciteitsprijzen leidden tot meer opwekking in Nederland, dat elektriciteit exporteerde naar andere Europese landen, waaronder Frankrijk.